Czytasz wypowiedzi wyszukane dla słów: Problemy rozwoju lokalnego
Temat: Jezyki slowianskie
jan.kran napisała:
> Jezyk serboluzycki istnieje.Ludzie mowiacy tym jezykiem nazywaja sie Luzyczanie
> . Chyba tez mozna powiedziec Sorbowie.
> Co na to Szary Kot ?
> Mowia nim ludzie w bylej DDR.
Bardzo optymistycznie przedstawiasz sytuację języków łużyckich. Niestety, nie jest tak różowo. Nie wiem, jak to wygląda z językiem górnołużyckim, ale języka dolnołużyckiego nie używa się na co dzień prawie wcale. Fakt, że pozostały dwujęzyczne napisy, że są programy w radio i telewizji, ale nie jest to już żywy język używany w codziennych sytuacjach. Niedawno wpadła mi w ręce książka wydana przez Domovina-Verlag "Die aktuelle Situation der niedersorbischen Sprache" z opublikowanymi wynikami badań socjolingwistycznych na tym obszarze w latach 1993-95. Wnioski wypływające z tych badań są bardzo pesymistyczne:
"1. Die primäre Existenzform des Niedersorbischen sind seine Mundarten, deren Träger in der überwiegenden Mehrheit älter als 60 Jahre sind. Selbst wenn es gelänge, zumindest die aktiven Sprecher unter ihnen dazu zu motivieren, ihre Sprache häufiger [...] zu verwenden, was angesichts der sich im Laufe von Jahrzehnten herausgebildeten Sprachverchaltensmuster und der Ambivalenten Einstellung zur eigenen Sprache sehr schwierig sein dürfte, bleibt es ein unumstößliches Faktum, dass die Mundarten mit dem Tod ihrer Sprecher in ca. 15 bis 25, maximal 30 Jahren erloschen sein werden."
Moje własne obserwacje potwierdzają te tezy. Ostatniego lata dwukrotnie odwiedzałem wieś Zahsow (po łużycku Cazow) niedaleko Cottbus. Na miejscowym cmentarzu pochowana jest łużycka poetka zmarła w 1946 roku Marjana Domaąkojc. Grób, nie można powiedzieć, jest pielęgnowany, ale w miejscowej knajpie nie usłyszałem ani słowa po łużycku. Na wywieszonych ogłoszeniach można co prawda przeczytać, że na gminnych dożynkach w Kollkwitz (Gołkojce) wystąpi serbski zespół ludowy, ale to tylko "cepelia". Smutne to obserwować, jak umiera język, ale chyba trzeba teraz po prostu podejść bez emocji i chociaż udokumentować porządnie aktualny stan języka, żeby nie stało się tak, jak z innymi wymarłymi językami, obecnie nie do odtworzenia.
> Niedawno bylam w Cottbus .Tam wiele napisow
> np. drogowskazy sa po niemiecku i po luzycku.Sorbowie byli przesladowani
> przez Hitlera i Honeckera.
Z prześladowaniami za Honeckera to chyba przesadzasz, chyba, że masz na myśli te same prześladowania, które dotykały wszystkich mieszkańców NRD, bez względu na narodowość. W czasach NRD istniała Domovina, wychodził tygodnik Naąa Doba, działały stowarzyszenia - oczywiście wszystko pod całkowitą kontrolą państwa, ale tak już było w całym realsocjaliźmie. Po 1989 roku niektórzy byli działacze serbscy narzekają, że nowe władze nie łożą tyle na kulturę i rozwój języka, ale to typowy płacz o kasę - za czasów Honeckera mieli się jak pączki w maśle, więc teraz nie dziwota, że narzekają.
> Teraz probuje sie spopularyzowac ten jezyk
> wsrod mlodziezy, bo mowia nim glownie starsi ludzie. Codziennie
> w lokalnym programie TV jest audycja po luzycku. Widzialam wywiad
> z mlodymi Luzyczanami, ktorzy mowli, ze ich niemieccy koledzy
> im zazdroszcza, bo oni moga dogadac sie z Polakami.
To bardzo cenna uwaga, pozwalająca mieć pewną nadzieję. Podstawowym bowiem problemem jest brak motywacji do nauki języka łużyckiego przez młodych ludzi. Być może zintensyfikowane kontakty przygraniczne z polskimi rówieśnikami, a być może nawet polskie osadnictwo na tych terenach po wejściu Polski do Unii stworzą taką konkretną motywację dla młodych Serbołużyczan. Autorzy cytowanej książki pominęli ten czynnik zupełnie.
Inna sprawa, że wbrew pozorom zrozumienie przez Polaków języka dolnołużyckiego i odwrotnie wcale nie jest takie oczywiste. Nie wiem jak to wygląda z językiem mówionym, ale ze zrozumieniem słowa pisanego mam poważne problemy. Rzucić jakiś przykład na forum, żebyście mogli się o tym przekonać?
Pozdrawiam
Jurek
Strona 4 z 4 • Wyszukiwarka znalazła 106 wypowiedzi • 1, 2, 3, 4